لنز چشمی و انواع آن

لنز یکی از شگفتی های دنیای تکنولوژی است. البته هنگامی که صحبت از لنز می شود، دو مسئله بلافاصله به ذهن افراد خطور می کند:

• لنز چشمی
• لنز دوربین (عکاسی و فیلمبرداری)

البته در این مقاله، بحث ما درباره لنزهای چشمی است که به آنها لنز تماسی نیز گفته می شود. یعنی لنزهایی که جهت زیبایی و یا کمک به بینایی (به عنوان جایگزین عینک) مورد استفاده قرار می گیرند. 

لنز چشم چیست:

لنزهایی با قطر بسیار کم و نازک که در چشم ها گذاشته می شوند و امروزه در بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده قرار می گیرند. این لنزها که لایه ای شفاف هستند، بر روی سطح قرنیه چشم قرار داده می شوند. 

انواع لنز چشم:

در مجموع لنزهای چشم به دو دسته تقسیم می شوند:

• لنزهای طبی
• لنزهای غیر طبی

این لنزها نیز خود به چند دسته تقسیم بندی می شوند. از جمله لنزهای طبی که به عنوان جایگزین عینک طبی بکار می روند و شامل دسته های زیر می شوند:

• لنزهای طبی نرم
• لنزهای طبی سخت
• لنزهای طبی توریک

دسته اول یا لنزهای طبی نرم توسط افرادی مورد استفاده قرار می گیرند که دچار نزدیک بینی یا دوربینی چشم هستند. لنزهای طبی سخت نیز برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرند که دچار عارضه هایی مانند قوز قرنیه (keratokonus) و یا آستیگماتیسم با نمره بالا هستند. اما دسته سوم، لنزهای طبی توریک برای افرادی است که دچار آستیگماتیسم چشم با نمره نه چندان بالایی هستند. 

در مجموع لنز های طبی جهت برطرف کردن چهار عیب و عارضه چشم مورد استفاده قرار می گیرند:

• نزدیک بینی (Myopia)
• دوربینی (Hyperopia)
• آستیگماتیسم (astigmatism)
• پیرچشمی (Presbyopia)

ناگفته نماند به این عارضه های چشم، اصطلاحا "عیوب انکساری" گفته می شود. امروزه بسیاری از جوانانی که دچار هر یک از مشکلات چشمی ذکر شده هستند، بجای عینک ترجیح می دهند که از لنزهای طبی استفاده کنند. 
بر همین اساس نیز لنزهای طبی به چند دسته تقسیم بندی می شوند: 

• لنزهای کروی
• لنزهای توریک
• لنزهای دوکانونی

از لنزهای طبی کروی جهت اصلاح نزدیک بینی و دوربینی چشم استفاده می شود. از لنزهای طبی توریک جهت اصلاح آستیگماتیسم و از لنزهای طبی دوکانونی نیز جهت اصلاح پیرچشمی. 
البته از لحاظ مدت زمان استفاده از لنزهای طبی نیز می توان این نوع لنزها را به دو دسته لنزهای یک بار مصرف و لنزهایی با مدت زمان استفاده طولانی مدت تقسیم بندی کرد. 

مزایا و معایب لنزهای طبی:

استفاده از لنزهای طبی (تماسی) مزایای متعددی دارد و به همین جهت امروزه بسیاری از افراد استفاده از لنز تماسی را به عینک ترجیح می دهند. به خصوص بسیاری از دختر خانمها که مایلند در عین حال که زیبایی چهره خود را حفظ می کنند، بتوانند مشکل ضعیف بودن چشم خود را نیز برطرف کنند و همانند استفاده از عینک، بتوانند دنیای اطراف خود را ببینند. 
از مهمترین مزایای لنزهای طبی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برخلاف استفاده از عینک طبی، میدان دید را محدود نمی کنند. 
• استفاده آسان
• برخلاف عینک که ممکن است در دراز مدت بر روی شقیقه ها خط بیندازد، لنز چنین مشکلی ندارد. 
• جهت استفاده ورزشکاران مناسب تر است.
• به دلیل دیده نشدن، ظاهر چهره افراد را تغییر نمی دهد. 
• معمولا بخار نمی گیرند. 
• برای استفاده افرادی که دچار نزدیک بینی یا دوربینی هستند و نمره چشم آنها بالاست، مناسب است. 
• لنزهای طبی، کاملا بهداشتی هستند و معمولا جهت استفاده از آنها مشکلی بوجود نمی آید. 
• جهت تصحیح چشم افرادی که دچار آستیگماتیسم هستند، بسیار مناسب است (به ویژه در مواردی که نمره دو چشم متفاوت است) 

معایب استفاده از لنزهای طبی:

• الزام به دقت در استفاده از لنزهای مناسب (در صورت استفاده طولانی مدت از لنزهای یک بار مصرف و یا عدم رعایت کامل بهداشت، در مواردی ممکن است چشم دچار مشکل شود) 
• نیاز به نگهداری و رعایت موارد بهداشتی
• عدم امکان استفاده مکرر برای افرادی که در مناطقی با آب و هوای خشک زندگی می کنند و یا دچار خشکی چشم هستند. 
• نیاز به استفاده از محلول ضدعفونی و جا لنزی. 

نگهداری از لنزها:

اگر از لنز طبی بجای عینک می خواهید استفاده کنید، باید حتما روش های استفاده و نگهداری از آنرا بدانید و حتی نوع مایعی که می توان با آن لنز را شستشو داد بدانید. چرا که در صورت اشتباه در این مسئله، ممکن است چشم شما در درازمدت دچار آسیب هایی مانند عفونت شود. 

نخستین نکته این است که هنگام استحمام و یا قبل از خواب حتما لنزها را چشمان خود در بیاورید. جهت نگهداری از لنزهایی که در درازمدت از آنها استفاده می کنید، حتما باید در دوره های زمانی مشخصی، آنها را بشویید. همچنین باید دقت کنید که نگهداری و استفاده از لنزهای نرم با لنزهای سخت متفاوت است بطوری که جهت شستشوی لنزهای نرم نباید از آب استفاده کرد ولی جهت شستشوی لنزهای سخت می توان از آب ولرم و شامپو بچه استفاده کرد. 

استفاده از لنزهای کثیف و یا استفاده به مدت طولانی از آنها می تواند عوارضی مانند خارش یا قرمز شدن چشم، عفونت و یا عوارض دیگر را در بر داشته باشد. 

نکات مهم نگهداری از لنزهای طبی:

• لنزهای مورد استفاده را فقط از مراکز مجاز و زیر نظر چشم پزشک یا اپتومتریست خود تهیه کنید.
• سعی کنید بیشتر از لنزهای یک بار مصرف استفاده کنید.
• در صورت بروز هر گونه ناراحتی یا مشکل در چشم در زمان استفاده از لنز، سریع به چشم پزشک مراجعه کنید. 
• به دستورالعمل های توصیه شده در زمینه نگهداری و اصول بهداشت در رابطه با لنزهای طبی، دقت کنید. 
• دقت کنید که هنگام گذاشتن لنز و یا درآوردن آنها، دستهای شما کاملا تمیز و خشک باشند. 
• لنز را پس از خارج کردن از چشم ها، با کمک مایع محلول مخصوص آن بشویید و دقا کنید که هیچ گونه ذرات ریز بر روی آن باقی نمانند. 
• هر یک از لنزهای مورد استفاده را یک بار در شبانه روز به دقت شستشو دهید. 
• از لنزهای دیگران استفاده نکنید و یا لنز خود را نیز به کسی قرض ندهید.